مگر به آسمان بالای سرشان نگاه نمیکنند ؟!
أَفَلَمْ یَنظُرُوا إِلَى السَّمَاء فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْنَاهَا وَزَیَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍ (6)
وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنبَتْنَا فِیهَا مِن کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ (7)
مگر تا کنون سر بلند نکرده و به آسمان بالای سرشان ننگریسته اند ، که چگونه آن را بنا کرده ایم و به ستارگان زینت داده ایم ؛
و مگر زمین زیر پای خود را ندیدند که گسترده اش کردیم ، و کوه های ریشه دار در آن جایگزین کردیم و در آن از هر صنف گیاه مسرت انگیز رویانیدیم ؛
أَفَلَمْ یَنظُرُوا إِلَى السَّمَاء فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْنَاهَا وَزَیَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍ
کـلمه (فروج ) جمع (فرجه ) یعنى سوراخ و شکاف است. و اگر کلمه (سماء) را مقید کرد به کلمه (فوقهم بالاى سرشان ) به این منظور بوده که بفهماند هر چیز را انکار کنند این آسمان را نمى توانند انکار کنند، چون جلو چشمشان و بالاى سرشان است.
و مـنـظـور از ایـنـکه فرمود: آسمان را زینت دادیم، این است که ستارگان درخشان را با آن جـمـال بـدیـعـى کـه دارنـد در آسـمان آفریدیم، پس خود ساختمان این بناى بدیع با آن جـمال خیره کننده اش، و با اینکه هیچ ترک و شکافى در آن نیست ، صادق ترین شاهد بر قدرت قاهره، و علم محیط او به تمامى خلائق است.
وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنبَتْنَا فِیهَا مِن کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ
(مد زمین ) به معناى گستردن آن است. و خداى تعالى زمین را طورى گسترده آفریده که با زندگى انسانها سازگار باشد، (و اگر مانند کره ماه بود این سازگارى را نداشت ). و کـلمـه (رواسـى ) جـمـع (راسـیـه ) و به معناى هر چیز ثابت است. و در اینجا به مـعـنـاى کـوه اسـت. و ایـن کـلمه صفتى است که موصوفش حذف شده (تقدیر آن (و القینا فـیـهـا جـبـالا رواسى ) است ). و کلمه (بهیج ) از ماده بهجت است. صاحب مجمع البیان (بـهـجـت ) را بـه مـعـناى آن حسنى گرفته که مانند گلها و درختان خرم و باغهاى سبز دیدنش لذت آور است. بعضى هم گفته اند: مراد از (بهیج ) مبهوج است یعنى چیزى که هر کس با آن اظهار مسرت و خوشحالى مى کند.
و مراد از (رویاندن هر جفتى بهیج ) رویاندن هر نوعى از گیاهان خوش منظر است. پس خـلقـت زمـیـن، و تـدابـیـر الهـى کـه در آن جـریـان دارد، بـهـتـریـن دلیل است که مى تواند عقل را بر کمال قدرت و علم صانع آن رهنمون شود.
تفسیر المیزان سوره مبارکه ق ذیل آیه شریفه ششم و هفتم
برچسب ها : تفسیر المیزان , قرآن مجید , قرآن کریم , مگر به آسمان بالی سرشان نگاه نمیکنند , سوره مبارکه ق , قاف , علامه طباطبایی ,
